سرمایه گذاری جمعی چیست؟

سرمایه گذاری جمعی به معنای استفاده از مقادیر اندکی سرمایه توسط افراد زیاد برای تأمین منابع مالی یک رویداد تجاری است. سرمایه‌گذاری جمعی با بهره‌گیری از دسترسی آسان به شبکه‌های وسیعی از افراد از طریق رسانه‌های اجتماعی (Social media) و وب سایت‌های سرمایه‌گذاری جمعی ، سرمایه‌گذاران و کارآفرینانی با منابع بالقوه در جهت ارتقای کارآفرینی را گردهم می‌آورد تا سرمایه‌گذاران ورای حلقه سنتی مالکان، خویشاوندان و سرمایه‌گذاری‌های مخاطره‌آمیز (Venture capitalist) کنار هم قرار بگیرند.

اصول سرمایه گذاری جمعی

بیشتر قوانین قضائی، محدودیت‌هایی را بر افرادی که می‌توانند روی تجارت جدیدی سرمایه‌گذاری کنند و میزان مشارکت مجاز این افراد اعمال می‌کنند. به همین ترتیب محدودیت‌هایی بر سرمایه‌گذاری تأمینی (hedge fund) اعمال می‌گردد، فرض بر این است که چنین مقرراتی باعث حفظ حجم عظیمی از سرمایه سرمایه‌گذاران غیر ثروتمند یا غیرماهر می‌گردد. به دلیل شکست بسیاری از تجارت‌های جدید، خطر از دست دادن دارایی‌های اولیه سرمایه‌گذاران روی چنین تجارت‌هایی را بسیار تهدید می‌کند.

چگونگی عملکرد سرمایه گذاری جمعی

سرمایه گذاری جمعی چیست

سرمایه‌گذاری جمعی فرصتی را برای کارآفرینان فراهم می‌کنند تا صدها هزار یا میلیون‌ها دلار از جانب هرکسی که پول سرمایه‌گذاری دارد دریافت کنند. سرمایه گذاری جمعی برای هر صاحب ایده‌ای جایگاهی برای ارائه ایده خود در مقابل سرمایه‌گذاران مترصد فرصت را ایجاد می‌کند.

یکی از جذاب‌ترین پروژه‌های جلب سرمایه، فردی بود که قصد داشت دستور پخت غذای جدید از سالاد سیب‌زمینی تهیه کند. هدف او جمع‌آوری 10 دلار بود اما موفق شد 55000 دلار از سوی 6911 پشتیبان جذب کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با مبالغ اندکی حتی به مقدار 10 دلار پروژه دلخواه خود را از بین صدها گزینه برای سرمایه‌گذاری برگزینند. مراکز سرمایه‌گذاری جمعی از درصدی از سرمایه‌های حاصله درآمدزایی می‌کنند.

وب سایت‌های متداول سرمایه گذاری جمعی: Kickstarter & Indiegogo

وب سایت‌های سرمایه گذاری جمعی چون Kickstarter & Indiegogo صدها هزار نفر را که مایل به سرمایه‌گذاری در رویداد بزرگ تجاری پیشرو هستند به خود جلب می‌کنند. از سال 2019 به بعد، سرمایه‌گذاری جمعی معادل با Kickstarter است، چراکه این وب‌سایت بزرگ‌ترین پلت فورم سرمایه‌گذاری جمعی می‌باشد. از زمان تأسیس Kickstarter در سال 2009، این سایت در بیش از 160000 پروژه، با بیش از 4.2 میلیارد دلار وام در تمامی پروژه‌های Kickstarter سرمایه‌گذاری کرده است. Indiegogo در ابتدا کار خود را به‌عنوان یک سایت متمرکز بر سرمایه‌گذاری جمعی آغاز کرد که انحصاراً متمرکز بر درآمدزایی از جانب فیلم‌های مستقل بود اما یک سال پس از تأسیسش در سال 2007، پروژه‌های دیگر را نیز پذیرفت.

Indiegogo نسبت به Kickstarter پلت فورمی با انعطاف‌پذیری بیشتر و محدودیت‌های کمتر است فراهم کردن امکان کنترل روی مدل‌های انعطاف‌پذیر یا تثبیت‌شده برای پشتیبانان–احتمالا مهم‌ترین تفاوت بین دو پلت فرم سرمایه‌گذاری جمعی می‌باشد. Kickstarter صرفاً پس از دستیابی کمپین به سرمایه نهایی موردنظرش، سرمایه‌ها را آزاد می‌کند، درحالی‌که Indiegogo به کمپین رها امکان دریافت سرمایه‌گذاری را بر اساس نسبت، یا صبوری برای زمان تحقق اهداف را می‌دهد.

به‌عنوان یک کمپی‌تر، همراه شدن با سرمایه‌گذاری منعطف (دریافت سرمایه‌ها هم‌زمان با ورود) ممکن است آسان‌تر و کم‌خطرتر به نظر برسد؛ اما کمپین رها بدون توجه به میزان درآمدزایی، باید به‌تمامی وعده‌های داده‌شده عمل کنند. برای پشتیبان، سرمایه‌گذاری ثابت چون با خطر بسیار کمتری همراه است، جذاب‌تر می‌باشد.

سایت های سرمایه گذاری جمعی

سرمایه‌گذاران چگونه از سرمایه‌گذاری جمعی منتفع می‌شوند؟

بسیاری از پروژه‌های سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر پاداش هستند؛ سرمایه‌گذاران ممکن است در عرضه یک محصول جدید مشارکت یابند یا هدیه‌ای را به خاطر سرمایه‌گذاری‌شان دریافت کنند. برای مثال، تولیدکنندگان صابون جدیدی که از چربی خوک تهیه می‌شود می‌توانند به هریک از سرمایه‌گذارانشان یک بسته مجانی را بفرستند. بازی‌های ویدئویی برای بازیکنانی که غال با نسخه‌های جدید بازی را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند، مثالی از سرمایه‌گذاری جمعی جذاب به شمار می‌آیند.

محبوبیت سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر سهام رو به افزایش است اما به شرکت‌های استارت آپ (Startup) اجازه درآمدزایی بدون از دست دادن کنترل روی سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز (Venture capitalist) را داده و بعلاوه فرصتی را برای کسب سهام در رویداد تجاری فراهم می‌سازد. در آمریکا، کمیسیون امنیت و تبادل (Securities and Exchange Commission) (SEC) مقررات سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر سهام را تنظیم می‌کند.

نمونه‌های واقعی از موفقیت اقدامات سرمایه‌گذاری جمعی

اکثریت محصولات و تجارت‌هایی که در Kickstarter سرمایه‌گذاری کردند موفقیت و سود زیادی کسب کردند. برای مثال، Oclus VR، شرکت آمریکایی متخصص در محصولات سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای واقعیت مجازی، از طریق سایت سرمایه‌گذاری کردند. در سال 2012، پالمر لوکی (Palmer Luckey) سرمایه‌گذار برای تأمین مالی تولید هد ست‌های واقعیت مجازی که برای بازی‌های ویدئویی طراحی‌شده بود، یک کمپین Kickstarter را به راه انداخت. رقم سرمایه‌گذاری جمعی کمپین به 2.4 میلیون دلار، 10 برابر هدف اولیه 250000 دلاری، رسید. در ماه مارس سال 2014، شرکت فیس بوک (FB)، به Ocules VR معادل 2.3 میلیارد دلار به شکل نقدی یا سهام رسید.

مثال دیگر از شرکتی که از طریق کمک کمپین‌های Kickstarter به موفقیت رسید شرکت M3D است، شرکتی که به‌وسیله دو دوستی سرمایه‌گذاری شد که پرینترهای سه‌بعدی کوچک را تولید می‌کردند. دیوید جونز (David Jones) و مایکل آرمانی (Micheal Armani) در سال 2014 از طریق سایت سرمایه‌گذاری جمعی 3.4 میلیون دلار برای پرینترهای سه‌بعدی کوچکشان به دست آوردند. پرینتر سه‌بعدی کوچک که به همراه انواع جوهرهای سه‌بعدی بادوام عرضه شد، اکنون در شرکت استاپلز، آمازون، بروک استون و هرجای دیگری موجود است. نرخ فروش شرکت بین 10 تا 15 میلیون دلار است.

در آوریل سال 2019، Critical Role، یک بازی اینترنتی هفتگی با نقش‌آفرینی گروهی از هنرمندان برجسته درزمینهٔ صوت برای آخرین انیمیشن خودش با عنوان «افسانه وکس ماشین» (The legend of Vox Machina) صرفاً ظرف مدت 24 ساعت 4.7 میلیون دلار درآمد کسب کرد. هیچ‌کدام از کمپین‌های دیگر Kickstarter در ظرف دوره 30 تا 60 روزه تأمین منابع مالی، به چنین مبلغی دست نیافته بودند.