رمزارز مونرو (Monero) چیست و استخراج آن چگونه است؟

در ماه آپریل سال ۲۰۱۴، تعدادی از فعالان حوزه بلاک چین و رمزارز پروژه‌ای به نام «بیت مونرو» (BitMonero) را به دنیا معرفی کردند که بعدا به «مونرو» تغییر نام پیدا کرد. کدهای پروژه‌های «کریپتونوت» (CryptoNote) و «بایت کوین» (Bytecoin) اساس و پایه این رمز ارز را تشکیل می‌دهند؛ تعداد رمزارزهایی که به اندازه مونرو ویژگی‌های مخصوص برای محافظت از اطلاعات و حریم خصوصی کاربرانشان داشته باشند، انگشت شمار است.

کریپتونوت

پروتکل کریپتونوت در سال ۲۰۱۲ توسط فردی ناشناس با نام مستعار «نیکولاس فن سیبرهیگن» (Nicolas van Saberhagen) ساخته شد و وایت پیپر آن با عنوان CryptoNote v.1.0 در یک گپ ناشناس منتشر گردید.

همین فرد در سال ۲۰۱۳ نیز با بهبود دادن جنبه‌های مختلف این پروتکل، وایت پیپر جدیدی به نام  CryptoNote 2.0 را منتشر کرد. استانداردهای تعیین شده توسط نسخه دوم پروتکل کریپتونوت در توسعه چندین رمزارز مختلف از جمله مونرو به کار گرفته شده است. علاوه بر این، کدهای کریپتونوت عملکرد صحیح یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مونرو یعنی «تراکنش‌های حلقه‌ای» (Ring Transactions)‌ را امکان پذیر می‌کنند.

بایت کوین

رمزارز بایت کوین اولین استفاده از پروتکل گمنام سازی کریپتونوت محسوب می‌شود. البته بعدا مشخص شد که توسعه دهندگان این رمز ارز ۸۰ درصد از کل بایت کوین‌های در گردش را از قبل برای خودشان استخراج کرده بودند که تقریبا باعث از بین رفتن این پروژه شد. پس از بحث‌های فراوان در انجمن‌های مختلف، تعدادی از کاربران به رهبری «ریکاردو اسپاگنی» (Riccardo Spagni) یک گروه جداگانه تشکیل داده و نسخه‌ی جدیدی از بایت کوین را ساختند که هیچ کدام از سکه‌هایش از قبل استخراج نشده بود و تمام اعضای شبکه آن نیز از حقوق برابر برخوردار بودند. این گونه بود که توسعه مونرو آغاز گردید.

در سال ۲۰۱۹ کمک‌های مالی قابل توجهی در اختیار توسعه دهندگان اصلی مونرو قرار داده شد تا پروژه را ادامه بدهند. ریکاردو اسپاگنی (که در فضای مجازی با نام مستعار fluffypony هم شناخته می‌شود) رهبری پروژه توسعه مونرو را بر عهده داشت اما پس از مدتی اعلام که انرژی کافی برای انجام این کار ندارد و از این سمت غیر رسمی کناره گیری کرد. البته وی هنوز به صورت جزئی با این پروژه همکاری دارد.

بد نیست بدانید که پس از بیت کوین و اتریوم ، مونرو بیشترین تعداد توسعه دهندگان در گیت هاب را دارد.

مشخصات کریپتونوت

مونرو از بلاک چینی استفاده می‌کند که هیچ تراکنشی را به صورت عمومی به نمایش نمی‌گذارد. این در حالیست که امروزه بیشتر رمزارز‌ها جزئیات قابل توجهی از هر تراکنش را در بلاک چین خود ثبت می‌کند که برای عموم مردم قابل مشاهده است.

مونرو همه چیز را مخفی می‌کند: آدرس گیرنده، آدرس فرستنده و مبلغ تراکنش. حتی اگر شماره پیگیری یک تراکنش را هم داشته باشید باز هم چیزی در بلاک چین مونرو برایتان نمایان نخواهد شد. این بلاک چین تنها به منظور ایجاد دسترسی به شماره پیگیری تراکنش‌ها و هش‌های عمومی شده است؛ اطلاعات مربوط به آدرس‌ها و مبالغ کاملا محرمانه نگه داری می‌شوند.

بلاک چین مونرو با بلاک چین‌های سنتی تفاوت بسیاری دارد. امروزه مونرو را یک «رمز ارز محرمانه، اما شفاف در صورت نیاز» توصیف می‌کنند.

آدرس‌های عمومی بلاک چین مونرو با آدرس‌های عمومی بیت کوین تفاوت دارند. جزئیات یک تراکنش مونرو تنها برای گیرنده و فرستنده قابل مشاهده است. در ضمن پروتکل کریپتونوت باعث شده تا هر آدرس به جای یک جفت، از دو جفت کلید استفاده کند. آدرس‌های این رمزارز چهار نوع هستند که برای هر کدام دو کلید خصوصی و دو کلید عمومی تعیین شده است.

تکنیک های گمنام سازی مونرو

تراکنش‌های مونرو به طور ۱۰۰ درصدی در مقابل ردیابی شرکت‌هایی مثل «چین آنالسیز» (Chainalysis)، «سایفر تریس» (Ciphertrace) و «کریستال بلاک چین» (Crystal Blockchain) مقاوم هستند.

این شرکت‌ها آدرس‌های رمزارزهای مختلف را جمع آوری کرده و در دسته بندی امن یا خطرناک قرار می‌دهند، یا به آدرس‌های شناخته شده امتیاز می‌دهند و رابطه‌های بین آدرس‌های مختلف را بررسی می‌کنند. این شرکت‌ها کار دولت و صرافی‌ها را آسان می‌کنند ولی در عین حال صدمه بزرگی به قابل تعویض بودن سکه‌های رمزارزها نیز می‌زنند؛ یعنی سکه‌های یک رمزارز که به نوعی در یک عمل غیر قانونی استفاده شده باشند توسط این شرکت‌ها شناسایی خواهد شد و اگر هر مقدار از این سکه‌ها به دست یک کاربر ساده برسد، وی قادر به استفاده یا فروش آن‌ها نخواهد بود.

رمزارز مونرو این مشکل را با تکنیک‌های گمنام سازی‌اش به صورت کامل حل کرده است.

امضاهای حلقه‌ای (Ring Signatures)

در علم رمزنگاری (Cryptography) امضای حلقه‌ای توسط یک یا چند نفر از اعضای یک حلقه ساخته می‌شود؛ اعضای یک حلقه نیز ممکن است شامل انسان‌های واقعی، روبات‌ها و یا «میکسین»ها (Mixin) باشند.

میکسین سایه یک تراکنش قدیمی است که کیف پول مونرو به تراکنش‌های جدید هر کاربر اضافه می‌کند. به هر تراکنش مونرو به صورت پیش فرض ۱۰ میکسین اضافه خواهد شد. این یعنی از زمانی که یک فرد به منظور انجام تراکنش امضای خود را به یک حلقه اضافه می‌کند و عضو آن می‌شود، پیدا کردن وی به هیچ وجه امکان پذیر نخواهد بود.

از فوریه سال ۲۰۱۸ تعداد میکسین‌های لازم برای انجام هر تراکنش به حداقل ۱۰ عدد تغییر پیدا کرد. این اقدام به این دلیل انجام شد که در گذشته کاربران در تراکنش‌هایشان از میکسین‌های کافی استفاده نمی‌کردند و به همین دلیل امنیت کلی شبکه به خطر افتاده بود؛ چرا که تعداد کم میکسین‌ها باعث می‌شد روش‌های معمول ردیابی بلاک چین، منبع و منشا تراکنش‌ها را پیدا کند.

تراکنش‌های حلقه‌ای محرمانه (Ring confidential Transaction)

پروتکلی ساده که به رمزارزها اجازه می‌دهد آدرس گیرنده، فرستنده و هم چنین مبلغ تراکنش را مخفی کنند. این پروتکل که با عنوان Ring CT هم شناخته می‌شود توسط یکی از توسعه دهندگان اصلی بیت کوین به نام «گرگوری مکسول» ساخته شده ولی به طرز عجیبی هرگز به خود بیت کوین اضافه نشد.

پروتکل «تراکنش‌های حلقه‌ای محرمانه» در ژانویه سال ۲۰۱۷ به مونرو اضافه شد و از سپتامبر همان سال استفاده از آن در تمام تراکنش‌های این رمزارز اجباری شد.

تصاویر کلیدی (Key Images)

گمنام سازی ایجاد شده توسط امضاهای حلقه‌ای باعث می‌شود تا تایید تراکنش به مانند سایر بلاک چین‌ها صورت نگیرد. در بلاک چین مونرو تایید تراکنش‌ها با تولید تصاویر کلیدی انجام می‌شود. شما می‌توانید تصویر کلیدی یک تراکنش (که تمامی اطلاعات تراکنش مثل آدرس گیرنده و فرستنده در آن وجود دارد) را برای هر فرد دیگری بفرستید.

این تصویر کلیدی همیشه جزو یک تراکنش حلقه‌ای است. هر کدام از اعضای حلقه یک تصویر کلیدی دارند که همگی مربوط به یک تراکنش به خصوص است. بلاک چین مونرو لیستی از تصاویر کلیدی استفاده شده در این تراکنش حلقه‌ای را ذخیره می‌کند و ماینرها با شناسایی آن‌ها قادر خواهند بود تراکنش‌ها را تایید کنند.

داشتن یک تصویر کلیدی در واقع به این معناست که شما کلید خصوصی یکی از اعضای شرکت کننده در تراکنش حلقه‌ای را می‌دانسته‌اید. زمانی که یک فرد خارج از حلقه به تصویر کلیدی نگاه می‌کند، می‌تواند مطمئن باشد که تراکنش واقعا روی بلاک چین مونرو اتفاق افتاده و ثبت شده است.

اندازه تغییر پذیر بلاک ها در مونرو

اندازه بلاک در بیشتر رمزارزها ثابت است و این باعث شده بحث‌های زیادی راجع به اندازه ایده آل هر بلاک به وجود بیاید. برای مثال «بیت کوین اس وی» (Bitcoin SV) بلاک های ۱۲۸ مگابیتی دارد، در حالی که اندازه بلاک‌های «بیت کوین کش» (Bitcoin Cash) از ۳۲ مگابیت بیشتر نمی‌شود و بلاک‌های بیت کوین همگی ۱ مگابیتی هستند. این اندازه محدود در بلاک‌های رمزارزهایی که به آن‌ها اشاره کردیم عامل اصلی برای تاخیر در انجام تراکنش‌ها و کارمزدهای بیشتر در این رمزارزهاست. فضای موجود برای ثبت تراکنش در هر بلاک کوچک است و کاربران مواقعی که ترافیک شبکه سنگین است اصلا به سراغ ارزهای دیگر نمی‌روند و همین باعث ایجاد تاخیرهای طولانی و کارمزدهای سنگین می‌شود.

اما در مونرو اندازه بلاک به نسبت افزایش تعداد تراکنش‌ها بزرگتر خواهد شد. در مونرو همیشه ۱۰۰ بلاک آخر تحت نظر هستند؛ اگر اندازه «ممپول» (جایی که تراکنش‌های تایید نشده در آن ذخیره می‌شوند-Mempool) از اندازه فعلی بلاک بزرگتر باشد، بلاک چین می‌تواند به صورت آنی اندازه بلاک جدید را تا حداکثر دو برابر افزایش دهد.

این ۱۰۰ بلاک آخر که همیشه در شبکه مونرو تحت نظر هستند جلوی ماینرهای خرابکار را می‌گیرند؛ ماینرهایی که با ایجاد تراکنش‌های زیاد قصد دارند سرعت تایید را پایین بیاورند تا هم کارمزدها بالا برود و هم به شهرت رمزارز صدمه وارد شود. مثل همان چیزی که هر از گاهی در بیت کوین مشاهده می‌شود. اما در مونرو با افزایش تدریجی اندازه بلاک برای رسیدگی به تعداد بالای تراکنش‌ها و برگشتن اندازه آن به حالت عادی پس از کم شدن تعداد تراکنش‌ها این مشکل را حل کرده است. بنابراین در مونرو خبری از صف‌های طولانی برای تایید تراکنش و کارمزدهای بالا نیست.

پاداش بلاک ها در مونرو

توسعه دهندگان مونرو عقیده دارند که پروژه‌هایی مثل اتریوم و بیت کوین انگیزه کافی برای فعالیت طولانی مدت ماینرها فراهم نمی‌کنند. مشکل اینجاست که کارمزد دریافتی در قبال تراکنش‌های کاربران، میزان تعیین شده به عنوان پاداش استخراج را پوشش نمی‌دهد. شبکه بیت کوین در نیمه اول سال ۲۰۲۰ پاداش استخراج را نصف خواهد کرد؛ این یعنی اگر قیمت‌ها تغییر شگفت انگیزی نداشته باشند، ماینرها نصف پاداش فعلی را برای همان میزان کار قبلی دریافت خواهند کرد.

مونرو هم مثل بیت کوین پاداش را کاهش خواهد داد؛ ولی به گونه‌ای متفاوت.

از سال ۲۰۱۹ پاداش هر بلاک مونرو 3 XMR بوده است و در سال ۲۰۲۱ به 1 XMR کاهش پیدا خواهد کرد و در نهایت، روی 0.6 XMR ثابت خواهند ماند. سپس از ماه می سال ۲۰۲۲ شبکه مونرو XMRهای جدیدی برای ماینرهای وفادار صادر خواهد کرد تا علاوه بر جبران هزینه انگیزه کافی برای ادامه فرآیند استخراج ایجاد کند.

تغییر الگوریتم استخراج مونرو برای مقابله با دستگاه های ASIC

توسعه دهندگان مونرو بر روی سیستمی از فورک های سخت‌ برنامه ریزی شده به توافق رسیده‌اند. هر سال ۲ فورک سخت انجام خواهد شد که هر کدام با بهبودهای امنیتی و رفع نقص‌های سیستمی همراه هستند. در هر فورک سخت توسعه دهندگان می‌توانند الگوریتم استخراج را تغییر دهند تا هر زمان که دستگاه‌های ASIC منطبق با شبکه مونرو ساخته می‌شوند، با یک فورک ساده بدون استفاده بمانند. این امر به تمرکز زدایی شبکه استخراج مونرو کمک شایانی می‌کند و پاداش ماینرهای عادی (که با کارت
گرافیک و پردازنده مشغول استخراج هستند) را هم افزایش خواهد داد.

۴ نوع کلید مونرو

در شبکه بیت کوین آدرس یک کاربر با یک کلید خصوصی و کلید عمومی تعریف می‌شود؛ در مونرو ۴ کلید مختلف آدرس را تشکیل می‌دهند.

1. کلید نمایش عمومی: آدرس‌های مخفی در ارتباط با تراکنش را نشان می‌دهد.

2. کلید خرج عمومی: توسط فرستنده برای تولید یک آدرس مخفی یکبار مصرف استفاده می‌شود.

3. کلید نمایش خصوصی: تاریخچه تراکنش‌های دریافتی را به شما نشان می‌دهد.

4. کلید خرج خصوصی: با تولید یک عبارت «سید» (SEED Phrase) که حاوی ۲۵ کلمه است به شما اجازه خرج کردن XMRهایتان را می‌دهد.

در شبکه بیت کوین شما تراکنش را با کلید خصوصی امضا کرده و با استفاده از کلید عمومی توانایی دیدن جزئیات آن را خواهید داشت. اما در مونرو جزئیات تراکنش تنها در صورت داشتن «تصویر کلید» امکان پذیر است که پیش تر در مورد آن توضیح دادیم.

۴ نوع آدرس مونرو

1. آدرس‌های استاندارد

به هنگام آغاز کار شبکه مونرو تنها این آدرس‌ وجود داشت. از سال ۲۰۱۹ استفاده از آدرس‌های جایگزین پیشنهاد می‌شود، ولی آدرس‌های استاندارد هنوز هم کاربرد دارند و برای دریافت پاداش استخراج استفاده می‌شوند.

2. آدرس‌های ادغام سازی شده

تشکیل شده از آدرس اصلی مونرو به علاوه یک «کد پرداخت» (Payment ID). کد پرداخت بیشتر مواقع توسط کیف پولتان تعیین می‌شود؛ البته خودتان هم می‌توانید آن را به صورت دلخواه بسازید. این نوع آدرس بیشتر توسط صرافی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل ناشناس بودن عملیات‌ها در شبکه مونرو، صرافی‌ها راهی برای فهمیدن این که یک تراکنش از سمت چه کسی آمده را ندارند و به همین دلیل از کاربر می‌خواهند در تراکنش‌هایش کد پرداخت هم را وارد کند تا مشخص شود چه کسی چه مبلغی ارسال کرده است.

لازم به ذکر است که در صورت استفاده از صرافی‌هایی مثل «کراکن» (Kraken) و «شیپ شیفت» (ShapeShift) همیشه باید کد پرداخت را هم وارد کنید. اگر XMRهایتان را بدون کد پرداخت به این صرافی‌ها بفرستید، معلوم نمی‌شود که توسط شما فرستاده شده‌اند و برای بازپس گیری دارایی‌هایتان باید به سراغ پشتیبانی این شرکت‌ها بروید؛ که البته در آن صورت هم احتمال برگشت XMRهایتان ۵۰ /۵۰ است و به سیاست‌های شرکت بستگی خواهد داشت.

3. آدرس‌های جایگزین

این نوع آدرس که براساس آدرس‌های استاندارد ساخته شده است عموما بهترین راه برای ارسال و دریافت XMR تلقی می‌شود. در صورتی که از این آدرس‌ها بیش از یک بار استفاده نکرده و آن‌ها را به اشتراک نگذارید، به ناشناس ماندن هویت شما کمک فراوانی خواهد شد.

4. آدرس های مخفی

همه تراکنش‌های شبکه مونرو از آدرس‌های مخفی یکبار مصرف استفاده می‌کنند. XMRها به صورت مستقیم از یک آدرس به آدرس دیگری ارسال نمی‌شوند؛ این یعنی کیف پول فرستنده خودش آدرسی که قرار است XMRها را دریافت کند را تولید می‌کند و از آن طرف، گیرنده با استفاده از کلید خرج عمومی‌اش XMRها را برداشت می‌کند. این ساختار باعث می‌شود تا برخلاف بلاک چین‌های سنتی مثل بیت کوین، پیدا کردن ارتباط بین آدرس‌های گیرنده و فرستنده امکان پذیر نباشد.

معرفی بهترین کیف پول های مونرو

Exodus Wallet

یکی از محبوب‌ترین کیف پول رمزارز نرم افزاری است که بیشتر از ۱۰۰ رمزارز مختلف را پشتیبانی می‌کند. این کیف پول علاوه بر فراهم ساختن صرافی درون برنامه‌ای، توانایی اتصال به کیف پول‌های سخت افزاری Trezor را هم دارد و کاربران می‌توانند از Exodus به عنوان یک رابط کاربری گرافیکی برای کیف پول سخت افزاری خود استفاده کنند.

Ledger Nano S

یکی از بهترین انواع کیف پول سخت افزاری که علاوه بر مونرو از رمزارزهای معروفی مثل بیت کوین، اتریوم و ریپل هم پشتیبانی می‌کند. این کیف پول که شباهت بسیاری به یک دستگاه USB دارد، به هر دستگاهی که مجهز به پورت USB باشد متصل خواهد شد. این کیف پول از ویژگی‌های امنیتی بسیاری برخوردار است و به جای ذخیره XMRهای شما در خودش، کنترل آن‌ها در بلاک چین اصلی مونرو را به دست می‌گیرد.

Monero GUI Wallet

کیف پول رسمی مونرو برای دسکتاپ. همانند بسیاری از کیف پول‌های رسمی، این کیف پول نیز یک گره کامل است؛ یعنی برای استفاده از آن باید یک نسخه کامل از بلاک چین مونرو دانلود کنید و برای هر بار ورود، مقداری صبر به خرج دهید تا همگام سازی با بلاک چین صورت گیرد. این کیف پول انتخاب خوبی برای افراد کم تجربه محسوب می‌شود چون یک رابط کاربری ساده دارد که ارسال و دریافت XMR را آسان می‌کند.

MyMonero

یکی از بهترین کیف پول‌های اینترنتی برای مونرو که توسط «ریکاردو اسپاگنی» (فردی مورد اعتماد کاربران شبکه مونرو) ساخته شده است. استفاده از این کیف پول بسیار آسان است؛ ابتدا وارد وبسایت شده و گزینه ساخت کیف پول جدید را انتخاب می‌کنید؛ یک عبارت ۱۳ کلمه‌ای برای شما نمایان می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید وارد کیف پول جدیدتان شوید. به همین سادگی.

لازم به ذکر است که این کیف پول قبلا تنها از طریق وبسایت قابل دسترس بود،‌ ولی اکنون نسخه ویندوز نیز قابل دانلود است که آن را همزمان به یک کیف پول دسکتاپی نیز تبدیل می‌کند.

Monerujo

کیف پولی سبک که با ساختاری متن باز برای اندروید عرضه شده و دارای ویژگی های از جمله قابلیت مدیریت چند حساب جداگانه مونرو و ارسال و دریافت XMR از طریق اسکن کد QR می باشد.

Cake Wallet

یکی از بهترین کیف پول‌ها برای سیستم عامل آی او اس گوشی های آیفون. کدهای سازنده این کیف پول نیز متن باز هستند. کنترل کامل کلیدهای خصوصی نیز در اختیار کاربر است و صرافی درون برنامه‌ای این اپلیکیشن کار برای کاربران تازه کار آسان کرده است.