درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA) چیست؟

EBITDA یا درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) معیاری است که به کمک آن عملکرد مالی کلی یک شرکت را بررسی می کنند. همچنین در برخی از شرایط به عنوان یک جایگزین برای درآمد ساده یا درآمد خالص مورد استفاده قرار می گیرد. با این وجود EBITDA می تواند گاهی گمراه کننده نیز باشد. چرا که هزینه های سرمایه گذاری مثل دارایی ها، کارخانه و تجهیزات حذف می گردند.

همچنین باید در نظر داشت که این معیار با اضافه کردن هزینه های بهره و مالیات به سود هزینه های مربوط به بدهی ها را نیز حذف می کند. با این وجود، با محاسبه EBITDA می توان یک تحلیل دقیق تری از عملکرد شرکت داشت چرا که به شما این امکان را می دهد که قبل از اعمال کسورات مالی و محاسبه های حسابداری درآمد کلی شرکت خود را به دست آورید.

به عبارت ساده تر EBITDA یک شاخص مناسب برای محاسبه میزان سودآوری است. در حالی که شرکت ها هیچ ضرورت قانونی برای محاسبه EBITDA ندارند اما با توجه به اصول حسابداری (GAAP) معیاری پذیرفته شده است. شما می توانید با استفاده از اطلاعات موجود در صورت های مالی شرکت خود، با موفقیت اقدام به تهیه درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک خود نمایید.

ارقام مربوط به درآمدها، مالیات و سود را می توان در صورت سود و زیان شرکت پیدا نمود. در حالی که معمولا ارقام مربوط به استهلاک را می توان در یادداشت های مرتبط با سود عملیاتی یا صورت گردش وجوه نقد به دست آورد. راه میانبری که برای محاسبه EBITDA می توان از آن استفاده نمود شروع محاسبات با سود عملیاتی است. بعد از محاسبه دقیق سود عملیاتی که با نام سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) نیز شناخته می شود زمان محاسبه استهلاک می رسد.

فرمول EBITDA و نحوه محاسبه آن

درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک یا همان EBITDA را می توان با روشی ساده و با استفاده از اطلاعاتی که موجود در صورت حساب درآمد و ترازنامه درآمدی یک شرکت به دست آورد.

درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA) = سود خالص + بهره +مالیات + D +A

D = استهلاک دارایی های نامشهود

A = استهلاک دارایی های مشهود

درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA) = سود عملیاتی + DE + AE

DE = هزینه های استهلاک دارایی های نامشهود

AE = هزینه های استهلاک دارایی های مشهود

EBITDA و تملک اهرمی

درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک برای اولین بار در اواسط دهه 1980 معرفی شد. این اتفاق در راستای اقدام سرمایه گذاران تملک اهرمی برای بررسی شرکت هایی که نیاز به بازسازی مالی داشتند صورت گرفت. آنها از EBITDA برای محاسبه سریع این موضوع که آیا این شرکت ها امکان بازپرداخت سود معاملات مالی خود را دارند یا نه استفاده می کردند.

بانک ها نیز از معیار EBITDA به عنوان یک ابزار برای تعیین اینکه آیا شرکت ها می توانند بدهی خود را در کوتاه مدت پرداخت نمایند یا نه استفاده می کنند. با نگاه به نسبت پوشش EBITDA سرمایه گذاران می توانند متوجه این موضوع شوند که یک شرکت می تواند از پس بازپرداخت وام های سنگین برای تغییر ساختار خود بربیایند یا نه و با توجه به آن درباره سرمایه گذاری روی چنین شرکتی تصمیم گیری کنند. به عنوان مثال بانک ها ممکن است این چنین استدلال کنند که شرکتی با درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک 5 میلیون و سود 2.5 میلیونی از آن دارای نسبت پوشش بهره 2 خواهد بود که بیشتر از حداقل لازم برای بازپرداخت بدهی است.

نحوه استفاده از EBITDA

استفاده از EBITDA در حال حاضر در میان طیف گسترده ای از کسب و کارهای فعال گسترش یافته است. طرفداران این معیار بر این باور هستند که درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک با از بین بردن هزینه هایی که می توانند باعث ابهام عملکرد واقعی شرکت شوند بازرتاب واضح تری از عملکرد شرکت ها ارائه می دهد. EBITDA در واقع درآمد خالصی است که جمع آن با بهره، مالیات و استهلاک محاسبه می شود.

از این معیارهای تحلیل و مقایسه میزان سودآوری شرکت ها و صنایع مختلف استفاده می شود چرا که اثرات تامین مالی و مخارج سرمایه گذاری به طور کامل از بین می رود. از درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک معمولا در نسبت های ارزیابی استفاده می شود و به کمک آن می توان ارزش و درآمد شرکت را با یکدیگر مقایسه کرد.

ایرادات EBITDA

درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک را نمی توان به عنوان یک معیار عملکرد مالی تحت اصول حسابداری پذیرفته شده در نظر گرفت. به همین دلیل هم محاسبات انجام گرفته در این زمینه می تواند از یک شرکت تا یک شرکت دیگر متفاوت باشد. موضوع مهمی که سرمایه گذاران در بحث EBITDA باید به آن توجه داشته باشند این است چرا یک شرکت اقدام به ارائه گزارش های مربوط به EBITDA می کند، در حالی که پیش تر از این معیار استفاده ای نداشته است.

مساله بسیاری مهمی که باید به آن توجه داشت امکان برداشت اشتباه سرمایه گذاران گردد بخصوص زمانی که شرکت برای اولین بار از این روش استفاده می کند. عواملی چون وام سنگین، اقدام برای افزایش سرمایه شرکت و یا انجام هزینه برای تحقیق و توسعه می تواند باعث بدست آمدن درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاکی گردد که سرمایه گذاران را دچار اشتباه فاحش در تصمیم گیری نماید. بنابراین باید بدانیم که معیار ایراداتی دارد که که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.

نادیده گرفتن هزینه دارایی

یک تصور غلط رایج این است که EBITDA نشان دهنده درآمد نقدی شرکت است. با این وجود برخلاف جریان آزاد پول، در EBITDA هزینه دارایی ها نادیده گرفته می شود. یکی از رایج ترین انتقاداتی که به درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک وارد است این است که در آن فرض این است که سودآوری تابعی از فروش و عملیات است.

نادیده گرفتن سرمایه در گردش

EBITDA همچنین نقش وجوه مورد نیاز برای سرمایه در گردش و جایگزینی تجهیزات قدیمی را نیز نادیده می گیرد. به عنوان مثال یک شرکت ممکن است بتواند یک محصول را برای کسب سود به فروش برساند. اما اینکه برای پر کردن کانال های فروش خود از چه چیزهایی استفاده می کند در نظر گرفته نشود. مثلا در خصوص یک شرکت نرم افزاری معیار EBITDA هزینه توسعه نسخه های نرم افزاری فعلی شرکت یا محصولات آینده آن تشخیص داده نمی شود.

نقاط شروع متقاوت

در حالی که کم کردن پرداخت بهره، هزینه های مالیاتی و استهلاک ممکن است ساده به نظر برسد اما شرکت های مختلف از ارقام درآمد مختلفی به عنوان نقطه شروع EBITDA استفاده می کنند. به عبارت دیگر درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک می تواند درگیر بازی های حساب و کتاب درآمد شود. حتی اگر بتوانیم بهره، مالیات و استهلاک را نیز به درستی محاسبه کنیم باز هم رقم درآمد حاصل در EBITDA قابل اعتماد نیست.

ارزیابی مبهم شرکت

بزرگ ترین ایرادی که به EBITDA وارد می شود این است که باعث می شود یک شرکت ارزان تر از ارزش واقعی خود به نظر برسد. زمانی که تحلیلگران به جای درآمدهای پایین خط به چند برابر شدن قیمت سهام EBITDA نگاه می کنند در واقع مضرب کمتری از ارزش شرکت را مشخص می کنند.

محدودیت های EBITDA

در درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک در واقع هزینه های مربوط به استهلاک ها نیز به سود عملیاتی شرکت اضافه می شود. تحلیلگران معمولا به رقم EBITDA تکیه می کنند تا توانایی محاسبه سود از فروش و مقایسه شرکت های مشابه با ساختارهای سرمایه مختلف را پیدا نمایند. EBITDA یک اقدام غیر GAAP است و بعضی اوقات می تواند تعمدا سود واقعی یک شرکت را مبهم نشان دهد.

به همین دلیل نیز درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک توسط شرکت های در حال توسعه یا شرکت های دارای بدهی های سنگین با دارایی های گران بها برجسته تر نمایش داده می شود. اندازه گیری نامناسب این معیار گاها می تواند سبب بیان نادرست ارقام و سوءاستفاده شود. شاید این معیار بتواند در بخش هایی به کمک شرکت ها بیاید اما نباید به عنوان ابزاری مستقل برای اندازه گیری سودآوری شرکت استفاده نمود. پس باید همواره در نظر داشت که محاسبات EBITDA با اصول حسابداری پذیرفته شده (GAAP) مطابقت ندارد.

مانند معیارهای موجود دیگر، EBITDA تنها یک شاخص واحد است. برای تهیه تصویری کامل در خصوص سلامت شرکت ها باید از چندین معیار مختلف در کنار هم استفاده نمود. چرا که اگر این امکان وجود داشت که شرکت های بزرگ را به راحتی با یک عدد ساده تحلیل نمود آنگاه همه می توانستند این کار را انجام دهند و دیگر نیازی به تحلیگران حرفه ای این حوزه وجود نداشت.

تفاوت EBITDA، EBT و EBIT

EBIT به معنای درآمد قبل از بهره و مالیات در واقع درآمد خالص شرکت قبل از کاهش هزینه مالیات بر درآمد و هزینه بهره است. از این معیار برای تحلیل عملکرد عملیات های اصلی شرکت بدون در نظر گرفتن هزینه های مالیاتی و هزینه های ساختار سرمایه موثر بر سود آنها استفاده می شود.

EBT به معنای سود قبل از مالیات است که نشان دهنده میزان سود عملیاتی قبل از کسر هزینه های مالیاتی است. تفاوت آن با EBIT این است که هزینه های مالیاتی اعمال می شود و تنها هزینه های بهره در نظر گرفته نمی شود. EBT با محاسبه درآمد خالص و افزودن مالیات به آن، سود شرکت را محاسبه می کند.

در EBITDA هزینه های بهره، مالیات و استهلاک از درآمد شرکت کسر می شود. EBITDA معیاری است که به وسیله آن می توان عملکرد مالی کلی یک شرکت را مورد بررسی قرار داد. در این معیار درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک مورد محاسبه قرار می گیرد. به همین دلیل می توان درک بهتری درباره میزان سودآوری شرکت داشت.

تفاوت EBITDA و جریان نقدی عملیاتی

جریان نقدی عملیاتی معیار بهتری برای محاسبه میزان تولید پول نقد یک شرکت است. چرا که هزینه های غیر نقدی (استهلاک) به درآمد خالص افزوده می شود. همچنین تغییرات ایجاد شده در سرمایه در گردش را که به استفاده یا تولید پول نقد منجر می شوند (مثل تغییرات در مطالبات، بدهی ها و موجودی ها) را نیز شامل می شود.

این عوامل موثر سرمایه در گردش کلید تعیین کننده میزان پول نقدی یک شرکت است. اگر سرمایه گذاران در تحلیل های خود تغییرات سرمایه در گردش را در نظر نگیرند و تنها به EBITDA تکیه کنند سرنخ هایی که نشان می دهند یک شرکت در حال از دست دادن پول به دلیل نداشتن فروش است را از دست می دهند.

به طور کلی EBITDA به منظور تحلیل دقیق عملکرد شرکت مورد استفاده بسیاری از شرکت ها قرار می گیرد. اما باید با دانستن درک کافی درباره این معیار و کاستی هایی که ممکن است داشته باشد به شکل مناسبی از آن به منظور بهبود عملکرد شرکت خود بهره برد. در نظر داشته باشید که استفاده از این معیار به شرکت ها توصیه می شود اما به هیچ عنوان نباید تنها به آن اتکا کرد. برای تحلیل عملکرد باید از تمامی معیارهای دقیق پذیرفته شده در اصول حسابداری بهره برد.