آشنایی با فرایند واردات و صادرات

اگر شما نیز به عنوان یک شخص حقیقی یا حقوقی به دنبال دریافت کارت بازرگانی و انجام امور مربوط به واردات و صادرات از طریق گمرکات هستید، خواندن مقاله از موفق شو به شما پیشنهاد می‌شود. همچنین خواندن مقاله اینکوترمز پیشنهاد می شود.

آشنایی اولیه با قوانین واردات و صادرات

فرایند صادرات و واردات کالا بر اساس قانون تجارت، مقررات صادرات و واردات و قوانین گمرکی و بخش‌نامه‌ها و اطلاعیه‌هایی صورت می‌گیرد که از سوی سازمان تجارت و گمرک کشور ارائه می‌شوند.

واردات و صادرات کالا از گمرکات، مراحل و قوانین خاص خود را دارد که اگر در این زمینه وارد شوید، اما با قوانین و مراحل مذکور آشنا نباشید، مشکلات عمده‌ای را پیش‌رو خواهید داشت؛ بر همین اساس این مقاله می‌تواند یک آشنایی اولیه با مراحل مربوط به واردات و صادرات کالا از بخش گمرک ارائه دهد که در فعالیت‌های بازرگانی و اقتصادی شما مفید خواهد بود.

25 مرحله کلی برای واردات و صادرات

به طور کلی برای واردات کالا به کشور 25 مرحله اساسی وجود دارد که یک باید آنها را پشت سر گذاشت تا به لحاظ قانونی بتوان یک کالا را از بخش گمرکات ترخیص کرد؛ بخشی از مراحل مذکور مربوط به سازوکارها و فرم‌های قانونی است و بخش دیگر نیز به فعالیت‌هایی مربوط می‌شود که خود شخص باید پیگیر آنها باشد.

مرحله اول: مشخص کردن کالای وارداتی است که البته این کالا باید طبق قانون مجاز باشد.

مرحله دوم: به منظور دریافت مجوز واردات و کنترل کیفی کالا، باید قیمت و مشخصات کامل کالای مذکور مشخص شود.

مرحله سوم: دریافت نمونه کالا از فروشنده و بررسی کیفی آن در آزمایشگاه‌ها و مؤسسات رسمی کشور

مرحله چهارم: بررسی بازار ایران و نیازسنجی بازار برای ورود کالای مذکور

مرحله پنجم: دریافت پیش فاکتور یا فاکتور مقدماتی (PROFORMA INVOICE) از فروشنده که شرایط کامل قرارداد در آن ذکر شده باشد

مرحله ششم: مشاوره با متخصصین حوزه ترخیص کالا از گمرک و دریافت اطلاعاتی درباره روند واردات کالا ( اعم از بیمه، مدت زمان نگهداری در انبار، حقوق گمرکی و … )

مرحله هفتم: ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت و ثبت اطلاعات در سامانه جامع گمرکی به منظور ارزشیابی واردات کالا

مرحله هشتم: محاسبه قیمت واقعی و تمام‌شده کالا

مرحله نهم: رسیدن به یک قیمت نهایی مورد توافق با فروشنده

مرحله دهم: مراجه به بانک مرکزی جهت بررسی شرایط تأمین ارز و گشایش اعتبار

مرحله یازدهم: توافق با فروشنده جهت ارسال، پرداخت هزینه و بیمه کالا

مرحله دوازدهم: توافق با فروشنده جهت حمل‌ونقل کالا

مرحله سیزدهم: شناسایی مجوزهای لازم برای واردات کالا و درخواست اسناد قانونی که فروشنده باید ارسال کند

مرحله چهاردهم: درخواست اسناد حمل کالا از فروشنده

مرحله پانزدهم: همکاری با یکی از شرکت‌های بازرسی بین‌المللی جهت بررسی کالا قبل از ارسال

مرحله شانزدهم: انجام اقدامات مورد نیاز در اتاق بازرگانی و دریافت کارت بازرگانی (درباره شرایط دریافت کارت بازرگانی در ادامه توضیحات بیشتری خواهیم داد)

مرحله هفدهم: ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت بر اساس مجوزها و اسنادی که صادرکننده ارائه داده است

مرحله هجدهم: دریافت ایران‌کد و همچنین دریافت مجوز استاندارد برای کالاهایی که نیاز به این مجوز دارند

مرحله نوزدهم: دریافت همه مجوزهای لازم از نهادهای دولتی مربوطه

مرحله بیستم: انجام پیش‌پرداخت از طریق اعتبار اسنادی (LC)

مرحله بیست‌ویکم: پیگیری ارسال کالا از فروشنده

مرحله بیست‌ودوم: بررسی اسناد مربوط به حمل کالا و دریافت اسناد حمل از فروشنده

مرحله بیست‌وسوم: پیگیری وارادات کالا به گمرکات کشور

مرحله‌ بیست‌وچهارم: ترخیص کالا از گمرکات و پرداخت عوارض گمرکی

مرحله بیست‌وپنجم: حمل کالا به انبار

نمونه‌هایی از فرم‌های لازم

علاوه بر مراحل فوق که آشنایی با آنها در فرایند واردات و صادرات کالا اهمیت دارد، تکمیل فرم‌های مبنی بر انجام مراحل قانونی نیز یکی دیگر از مراحل اصلی این فرایند است. این فرم‌ها شامل اطلاعات اظهارکننده، مدارک احراز هویت، اظهارنامه گمرکی، ارزیابی و حق‌العمل کاری، صدور پروانه و ترخیص می‌شوند.

برای دریافت فرم‌های مذکور نیز می‌توانید به آدرس اینترنتی زیر با لینک(https://www.irica.gov.ir/web_directory/55033-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA.html) مراجعه کنید.

در ادامه برخی از فرم‌های مربوط به این فرایند را معرفی می‌کنیم:

فرم اطلاعات اظهارکننده کالا: اظهارکننده کالا باید فرم مربوط به پیش‌اظهاری را از لینک مذکور دریافت کرده و اطلاعات لازم را بدون خط‌خوردگی در خانه‌های مربوطه وارد کند. همچنین اطلاعات صادرکننده کالا و اطلاعات مربوط به مجوزها، محاسبه حقوق و عوارض گمرکی نیز در بخش‌های مورد نظر باید وارد شوند.

واردات کالا از گمرک و فرم‌های مربوط به آن: فرم‌های مربوط به واردات کالا چندین فرم مختلف هستند که در هر کدام از آنها باید اطلاعات لازم به درستی وارد شود. قطعا آشنایی به این فرم‌ها در فرایند واردات و صادرات کالا تسهیل ایجاد می‌کند. در ادامه، این فرم‌ها دقیق‌تر معرفی خواهند شد.

فرم شماره 23: در این فرم باید اطلاعات صادرکننده، اظهارنامه واردات، کد گمرکی، صاحب کالا، مسؤل تسویه مالیه، اطلاعات هویت و وسیله نقلیه برای ورود به گمرک و عبور از مرز، شرح کالا و حقوق و عوارض گمرکی وارد شود. اظهارنامه فوق باید توسط اظهارکننده یا نماینده قانونی او مهر و امضا شود.

فرم شماره 24: اگر در اظهارنامه بیش از یک قلم کالا قید شده باشد، پر کردن این فرم الزامی است. در فرم 24 باید اطلاعات بسته‌ها و شرح کالا و حقوق گمرکی به همراه مأخذ و سود بازرگانی نوشته شوند. ضمن اینکه همه کالاها باید کد داشته باشند و وزن ناخالص، تعداد واحد و ارزش هر یک مشخص شده باشد.

همچنین در این فرم محاسبه باربری، انبارداری، بیمه و ارزش کالا، جمع ارزش صادرات کالا و مشخصات پیمان‌سپاری ارزی نیز باید نوشته شوند.

فرم شماره 211: در این فرم که به مقوله صدور موقت اشاره می‌شود، باید نسخه اظهارنامه تایپ‌شده به همراه قبض انبار، کارت بازرگانی و کد اقتصادی معتبر ارائه شود.

فرم شماره 022-2م: در این فرم، اسناد خرید، اسناد مربوط به حمل‌ونقل، قبض انبار و برگه ترخیص ارائه می‌شوند. همچنین گواهی ثبت سفارش بازرگانی و گشایش اعتبار بانکی نیز لازم است.

فرم شماره 110: با توجه به اینکه عبور خارجی کالا یک فرایند گمرکی است، اقلام مجازی که از یک گمرک مجاز وارد شده و از گمرک مجاز دیگر خارج می‌شوند، باید این فرم را پر کنند.

فرم‌های مذکور نمونه‌هایی از فرم های مورد نیاز فرایند صادرات و واردات هستند که همه آنها در وب‌سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران موجود بوده و برای انجام کارهای وارداتی و یا صادراتی حتما باید به آنها رجوع کرد.

شرایط دریافت کارت بازرگانی و ضرورت آن

از آنجایی که داشتن کارت بازرگانی برای انجام فعالیت‌های وارداتی و صادراتی، چه برای شخص حقیقی و چه برای شخص حقوقی، الزامی است، در ادامه به شرایط اخذ کارت و مدارک مورد نیاز آن اشاره می‌کنیم.

طبق قانون، کلیه متقاضیان حقیقی و حقوقی کارت بازرگانی، باید یک در هزار رقم فروش کالا و خدمات خود را به اتاق بازرگانی و تعاون پرداخت کنند.

داشتن کارت بازرگانی جدا از اینکه یک کلاس کاری برای فعالیت‌های تجاری و صنعتی شما محسوب می‌شود، یک مجوز اصلی برای ورود در فرایند صادرات و واردات است. همه اشخاص حقیقی و یا حقوقی واجد شرایط، می‌توانند برای دریافت این کارت اقدام کنند؛ چراکه برای ثبت سفارش و ترخیص کالای مجاز، واردات از مناطق آزاد و صادرات کلیه کالاهای مجاز، ارائه کارت بازرگانی الزامی است.

البته برخی از افراد نیز از دریافت کارت بازرگانی معاف بوده و می‌توانند فرایند واردات و صادرات خود را بدون ارائه این کارت انجام دهند. تعاونی‌های مرزنشین، ملوانان ایرانی، پیله‌وران، کارگران شاغل در خارج از کشور و کالاهایی که طبق تشخیص گمرک برای فروش نیستند، از این قاعده مستثنی شده‌اند.

مدارک عمومی لازم برای دریافت کارت بازرگانی (اشخاص حقیقی و حقوقی)

کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی برای دریافت کارت بازرگانی باید مدارک زیر را ارائه دهند:

اصل و تصویر برگ قطعی یا اظهارنامه مالیاتی عملکرد فعالیت

تصویر اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده جهت پرداخت یک در هزار فروش کالاها و خدمات

پرداخت مبلغ مورد نیاز جهت صدور یا تمدید کارت بازرگانی

پرداخت مبلغ مورد نیاز برای ابطال تمبر ( مربوط به تمدید کارت بازرگانی)

پرداخت مبغی جهت ابطال تمبر برای صدور کارت بازرگانی

پرداخت مبلغ مورد نیاز برای کارت‌های بازرگانی صدوری

پرداخت مبلغ حق عضویت اتاق بازرگانی ( این مبلغ با توجه به سرمایه افراد حقیقی یا حقوقی متفاوت است)

نرخ‌های مربوط به موارد فوق از سوی اتاق بازرگانی و صنایع معادن ایران ارائه شده و بنابراین هر سال باید نرخ جدید از محل مربوطه استعلام شود.