جی پی مورگان ، تاجر افسانه‌ای آمریکا

جی پی مورگان یکی از قدرتمندترین و ثروتمندترین تاجران جهان بود که ثروت خود را به‌واسطه‌ی یک بانک خصوصی و کارگاه‌های صنعتی در اواخر قرن نوزدهم میلادی کسب کرد.

جی پی مورگان در سال 1837 میلادی در یک خانواده‌ی برجسته اهل نیوانگلند متولد شد. مورگان شغل خود را در صنعت مالی نیویورک و در اواخر 1850 میلادی آغاز کرد. او یکی از بنیان‌گذاران یک شرکت بانکی بود که بعدها به‌عنوان شرکت جی.پی. مورگان در سال 1871 نام‌گذاری شد. از سویی دیگر، در 1880 میلادی او به‌عنوان یک قدرت بزرگ در صنعت راه‌آهن شناخته شد. در کنار کسب قدرت بسیار زیاد به‌واسطه‌ی سرمایه‌گذاری‌های خود در شرکت‌هایی مانند فولاد ایالت متحده، او توانست به خزانه‌داری ایالات‌متحده‌ی آمریکا نیز در سال‌های 1895 و 1907 کمک کند. او در سال 1913 در شهر رم درگذشت. جی.پی. مورگان از خود کلکسیون بزرگی از آثار هنری و تجاری را به‌جای گذشت که تا قرن 21 نیز پابرجا مانده است.

جی پی مورگان و کودکی

جان پیرپونت مورگان در یک خانواده‌ی برجسته‌ی انگلیسی، اهل نیو انگلند، در 17 آوریل سال 1837 در شهر هارتفورد از ایالت کانکتیکات به دنیا آمد. پدربزرگ او جوزف یکی از پایه‌گذاران شرکت بیمه‌ی آتنا بود و پدرش جونیوس در یک تجارت موفق درزمینهٔ ی کالای های خشک سرمایه‌گذاری موفقی داشت. او در این زمان با جولیت پیرپونت، دختر وزیر برجسته و شاعر، جان پیرپونت ازدواج کرد.

جی پی مورگان در کودکی بسیار بیمار بود و اغلب از تشنج و سایر بیماری‌های اسرارآمیز رنج می‌برد. او بیشتر دوران کودکی خود را در دوره‌های طولانی در بستر بیماری و در داخل خانه گذرانده است. زمانی که در سلامت بود، او به‌طور مکرر و به همراه خانواده‌اش از گالری‌های نقاشی و کنسرت‌ها دیدن می‌کرد و همین امر سبب علاقه‌ی مادام‌العمر او به هنر شد. جی.پی. مورگان در ابتدا دانش‌آموزی باهوش اما بی‌تفاوت بود. بااین‌حال نمرات او زمانی که تحصیلات خود را در دبیرستان انگلیسی بوستون آغاز کرد، بهبود یافت.

در سال 1854 جونیوس مورگان به همراه خانواده خود، به لندن نقل‌مکان کرد تا شغل جدید خود را به‌عنوان شریک در شرکت تجاری و بانکی جورج پیبادی آغاز کند. جی.پی. مورگان به موسسه‌ی سیلیگ در سوئیس فرستاده شد و این امر سبب ارتقای او در زبان‌های فرانسوی شد و استعداد او درزمینهٔ ی ریاضیات فرصت بروز پیدا کرد. پس‌ازآن او به دانشگاه گوتینگن در آلمان نقل‌مکان کرد.

پس از اتمام تحصیلاتش در سال 1857، جی.پی. مورگان به نیویورک بازگشت تا به‌عنوان منشی در شرکت دانکن و شر من کار کند. این شرکت شاخه‌ی آمریکایی شرکت پدرش بود. در ابتدا، جی.پی. مورگان برای یک سفر کاری به نیواورلند سفر کرد و از یک کافی‌شاپ قایقی بازدید کرد که هیچ مشتری نداشت. مورگان با بودجه‌ی خود تمام قهوه‌های این کافی‌شاپ را خریداری کرد و سپس آن را با سود قابل‌توجهی به بازرگانان محلی فروخت. این اتفاق سبب شد تا او راه خود را در دنیای تجارت آغاز کند. او حتی پس از تأسیس شرکت خود تحت عنوان شرکت جی.پی. مورگان در اوایل دهه 1860 میلادی، همکاری با پدرش را ادامه داد.

در حلقه‌ی اجتماعی خود در نیویورک، مورگان توانست با آملیا مِمی، دختر تاجر موفق آشنا شود. رابطه‌ی عاشقانه‌ی آن‌ها پس از خبر ابتلای امیلی به سل در سال 1861 شکل دیگری به خود گرفت و آن‌ها با یکدیگر ازدواج‌کرده و به الجزایر نقل‌مکان کردند. اگرچه جی.پی. مورگان تلاش‌های بسیار زیادی برای پرستاری و بهبود شرایط امیلیا انجام داد، اما درنهایت او در فوریه‌ی 1862 از دنیا رفت.

مورگان پس از فوت همسرش نابود شد. تاجر جوان به نیویورک بازگشت و خود را در کارش غرق کرد. در 1864 میلادی، به درخواست پدرش، او با چارلز دابنی شرکت شد تا شرکت دابنی و مورگان را تأسیس کنند. جی.پی. مورگان به همراه پدر خود، جونیوس شروع به سرمایه‌گذاری در شرکتی در لندن کردند و توانستند ثروت خود را گسترش دهند. آن‌ها همچنین توانستند با سرمایه‌گذاری‌هایی خارج از آمریکا، کسب‌وکار و نفوذ خود را تقویت کنند.

در همین حال، پیرپونت رابطه‌ی عاشقانه‌ی جدیدی را با فرانچس لوییسا تریسی، دختر وکیلی موفق در نیویورک شروع کرد. آن‌ها در ماهمی 1865 با یکدیگر ازدواج کردند و صاحب 4 فرزند شدند. در میان آن‌ها جان پیرپونت مورگان به‌عنوان وارث اصلی پدر خود، کنترل و مدیریت کسب‌وکارهای پدرش را بر عهده گرفت.

جی پی مورگان و بزرگراه راه آهن

پس از بازنشستگی دابنی در سال 1871، جی.پی. مورگان به همراه آنتونی درکسل به بانکداری فیلادلفیا پیوست تا شرکت درکسل و مورگان را تأسیس کند. این شرکت در یک برج جدید در منهتن قرار داشت و مورگان در همان ساختمان اقامت گزید. در اواسط دهه چهارم زندگی خود، مورگان در حال شکل دادن به یک تصویر بزرگ بود که می‌توانست دنیای تجارت را به‌وسیله‌ی شرکت خود دگرگون کند. این کمپانی می‌توانست چشم‌ها را به خود خیره کند و طبیعت را تحت کنترل خود درآورد.

مورگان‌ها در حرفه‌ی خود تا سال 1879 میلادی بسیار موفق بودند اما پس‌ازآن مورگان با ویلیام وندربیلت آشنا شد. ویلیام از جی.پی. مورگان درخواست خرید 250 هزار سهم راه‌آهن مرکزی نیویورک را داشت. مورگان بدون پایین آوردن قیمت سهام، این معامله‌ی عظیم را انجام داد و در عوض یک کرسی در هیئت‌مدیره‌ی مرکزی نیویورک را برای خود تثبیت کرد. در سال‌های پس‌ازآن، جی.پی. مورگان  مدیریت سندیکایی را بر عهده گرفت که 40 میلیون دلار از اوراق قرضه‌ی خود را برای تأمین اعتبار لازم برای پروژه‌ی راه‌آهن شمالی اقیانوس آرام، به فروش رساند. این معامله به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین معامله‌های تاریخ راه‌آهن امریکا شناخته می‌شود.

با تأکید بر تأثیر وی در صنعت، جی پی مورگان در سال 1885 جلسه‌ای با مدیران راه‌آهن نیویورک مرکزی و پنسیلوانیا در قایق بادبانی خود، کرزیر ترتیب داد. درحالی‌که مدیران در رودخانه‌ی هودسون از هوا و مناظر لذت می‌بردند، جی.پی. مورگان به آن‌ها اعلام کرد تا زمانی که به مصالحه‌ی مناسب که منجر به رقابتی سالم و مناسب شود، نرسند قایق به ساحل بازنخواهد گشت! این مدیران درنهایت توانستند موافقت خود را با آنچه بعدها تحت عنوان Crosair Compact معروف شد، اعلام کنند.

زندگی حرفه‌ای مورگان پس از درگذشت پدرش در سال 1890 میلادی دگرگون شد. پس از یک دهه از ادغام راه‌آهن، وی با چیدن نقشه‌ی ادغام ادیسون جنرال الکتریک و شرکت تامسون- هوستون برای تشکیل شرکت جنرال الکتریک در سال 1892 ادغام کرد. این کار وی، قدم بزرگ دیگری در صنعت آمریکا بود. علاوه بر آن، به‌واسطه‌ی علاقه‌ی مادام‌العمر خود به آثار هنری، جی.پی. مورگان اقدام به خرید و گسترش کلکسیون‌های هنری شخصی خود کرد.

دامنه‌ی گسترش قدرت مورگان در پی اتفاقات سال 1893 میلادی، توجه بسیار زیادی را به خود جلب کرد. با توجه به تخریب جدی منابع طلای ایالت متحده آمریکا، مورگان سندیکایی از سرمایه‌گذاران بین‌المللی را که مایل به تهیه طلا درازای اوراق قرضه‌ی سی‌ساله بودند، را گرد هم آورد. وی همچنین با استناد به اساسنامه‌ی مبهم 1862 که به وزیر خزانه‌داری اختیار داده بود تا بدون تائید کنگره این دسته از معاملات انجام شود، توانست رئیس‌جمهور شکاک و بدبین آن زمان گرووِر کلولند را راضی کند. این سندیکا در اوایل 1895 میلادی اوراق قرضه را خریداری و سپس به فروش رساند و با این کار توانست اقتصاد لرزان آمریکا را تثبیت کند.

پس از مرگ درکسل در آن سال، جی.پی. مورگان کمپانی جدید خود تحت عنوان JP Morgan را سازمان‌دهی کرد. این شرکت با تأمین منابع مالی در تأسیس شرکت فولاد فدرال در سال 1898 نقش بسیار مهمی را ایفا کرد. سه سال بعد، پس از خرید شرکت فولاد اندرو کارنگی باقیمت 500 میلیون دلار، مورگان این نهاد را در شرکت فولاد ایالت متحده ادغام کرد و اولین شرکت میلیارد دلاری در آمریکا را تأسیس کرد.

همچنین در سال 1901 میلادی، جی.پی. مورگان برای تشکیل شرکت اوراق بهادار شمالی با جیمز جی هیل همکاری کرد. این شرکت بیشترین سهام را از شرکت‌های اقیانوس آرام، شرکت بزرگ شمالی و شرکت CB&Q در اختیار داشت و با این تصمیم مورگان کنترل یک‌سوم راه‌آهن کشور را در کنترل گرفت.

جی.پی. مورگان با رئیس‌جمهور روزولت ملاقات کرد. روزولت درصدد بود تا از محبوبیت پوپولیستی او در برابر “بارونز دزد” وال‌استریت استفاده کرد. در سال 1902 میلادی دیوان عالی، شرکت امنیت شمالی را به دلیل رفتارهای خشونت‌آمیز شر من آنتی تراست در سال 1890 میلادی محاکمه کرد. زمانی که در سال 1904 میلادی دیوان عالی به نفع دولت رای داد، یک جنگ حقوقی تمام‌عیار و طولانی‌مدت به پایان رسید.

بدون توجه به این ماجرا، جی.پی. مورگان همچنان اقتدار خود را در صنعت و دولت حفظ کرد. در سال 1903 میلادی، شرکت جی.پی. مورگان به‌عنوان بخش مالی شرکت تازه استقلال‌یافته‌ی پانام شناخته شد. شرکت مورگان مسئولیت نظارت بر انتقال 40 میلیون دلار به شرکت جدید کانال پانام را بر عهده داشت.

در 1907 میلادی، مورگان مجدداً برای کمک به دولت ایالت متحده امریکا که در چنگال وحشت اقتصادی گرفتارشده بود، فراخوانده شد. مأموریت وی تثبیت شرایط مجموعه‌ای از بانک‌ها بود که در حال ورشکستگی بودند. او برای نیل به این مقصود، تعداد بسیاری از مدیران بانک‌ها را به کتابخانه‌ی منهتن دعوت کرد و تحت تأثیر جلسه‌ی خود در قایق در سال 1885، او درب کتابخانه را قفل کرد. او اعلام کرد تا زمانی که مدیران به یک هدف واحد نرسند، قفل درب را بازنخواهد کرد. پس از مذاکرات که یک شبانه‌روز به طول انجامیدند، مورگان توانست با عقد قرارداد” نجات” و دریافت امضای روسا و رئیس‌جمهور، به این بن‌بست خاتمه دهد.

درزمانی که جی.پی. مورگان در آستانه‌ی بازنشستگی خود قرار داشت، این بحران اقتصادی حل‌وفصل شد. جی.پی. مورگان انرژی بسیار زیادی را صرف جمع‌آوری کلکسیون‌های هنری و مطالعه‌ی فلسفه کرد. او برای آخرین بار در سال 1912 به صحنه‌ی توجهات بازگشت. در این زمان، او پیش از مشخص شدن نتیجه‌ی تحقیقات کنگره به همکاری با بانک‌های وال‌استریت اعتراف کرد.

مورگان پس از دادگاه سفرهای زیادی را برنامه‌ریزی کرد اما سلامتی بدن او رو به افول بود. او درنهایت در 31 مارچ 1913 در هتلی در رم درگذشت. در بزرگداشت او، در روز تشییع جی.پی. مورگان بورس وال‌استریت نیویورک تا ظهر تعطیل شد.

موفقیت بی‌نظیر مورگان اقتصاد صنعتی در آمریکا را دگرگون کرد. او توانست میراث بسیار بزرگی را از خود به‌جای بگذارد. جی.پی. مورگان توانست در طول عمر خود، دو بار به دولت آمریکا قرض بدهد و این توانایی او توانست درنهایت منجر به ایجاد سیستم ذخیره‌ی فدرال در اواخر سال 1913 میلادی شود. نام او در تمامی شرکت‌های بین‌المللی بانکی بزرگ که توسط خود او ساخته‌شده‌اند، زنده ماند. این شرکت‌ها در قرن 21 میلادی تحت عنوان JPMorgan شناخته می‌شوند.